การนับลำดับหรือตำแหน่งของศัพท์และบทในประโยคภาษาบาลี
มีความจำเป็นต้องนำมาใช้ ในกรณีที่ประโยคนั้น มีนิบาตหรือบทที่มีการบังคับลำดับหรือตำแหน่งการวาง มาร่วมอยู่ในประโยค
วิธีการนับลำดับหรือตำแหน่งของศัพท์และบทในประโยคภาษาบาลี มีหลักเกณฑ์กำหนดไว้ว่ายกตัวอย่าง เช่นนับทุกบททุกศัพท์ของทุกกลุ่ม ยกเว้นกลุ่มที่เป็นอาลปนะ
ภนฺเต มยํ อคาริยภูตา สมานา คิรคฺคสมชฺชํ ทสฺสนาย คตา
จากประโยคตัวอย่างข้างต้นนี้ จะเห็นได้ว่า ภนฺเต แม้จะวางอยู่เป็นตัวแรกของประโยค แต่จะไม่ถูกนำนับว่าเป็นตำแหน่งลำดับที่ 1 จึงได้ข้อสรุปของลำดับตำแหน่งประโยคตัวอย่างข้างต้นนี้ว่า
- ลำดับที่ 1 ของประโยคนี้ คือ มยํ
- ลำดับที่ 2 ของประโยคนี้ คือ อคาริยภูตา
- ลำดับที่ 3 ของประโยคนี้ คือ สมานา
- ลำดับที่ 4 ของประโยคนี้ คือ คิรคฺคสมชฺชํ
- ลำดับที่ 5 ของประโยคนี้ คือ ทสฺสนาย
- ลำดับที่ 6 ของประโยคนี้ คือ คตา
กิตฺตกา ปน โว ภนฺเต ปริวารา
คำสั่ง : จงเขียนลำดับคำบาลีของประโยคแบบฝึกหัดให้ถูกต้อง
- ลำดับที่ 1 ของประโยคนี้ คือ …………………
- ลำดับที่ 2 ของประโยคนี้ คือ …………………
- ลำดับที่ 3 ของประโยคนี้ คือ …………………
- ลำดับที่ 4 ของประโยคนี้ คือ …………………
- ลำดับที่ 5 ของประโยคนี้ คือ …………………